Κατηγορίες
Οι παπαγάλοι είναι μια μεγάλη ομάδα πτηνών που αποτελείται από 350 περίπου είδη και υποείδη, τα οποία χωρίζονται σε τρείς κατηγορίες.
Οι επιστήμονες διαχώρισαν τα είδη και υποείδη παπαγάλων λαμβάνοντας υπόψη κάποιες βασικές διαφορές ως προς την όψη τους, τον τρόπο και την περιοχή που ζουν.
Χωρίζονται σε Κακατουίδες (Cacatuidae) σε Ψιττακόμορφα (Psittacidae) και σε Γλαυκοπίδες (Strigopidae).Η πρώτη κατηγορία είναι οι Κακατουίδες (Cacatuidae)
η οποία περιλαμβάνει όλα τα πτηνά της οικογένειας Cockatoo και χαρακτηρίζονται ως οι παπαγάλοι με λοφίο.
Τα Ψιττακoμορφα (Psittacidae) είναι η δεύτερη κατηγορία η οποία είναι η πιο μεγάλη και η πιο δημοφιλής.
Στην κατηγορία αυτή βρίσκονται όλοι οι παπαγάλοι εκτός από τα είδη Cockatoo και τα είδη Kea και Kaka από την Νέα Ζηλανδία.
Η τρίτη και πιο μικρή κατηγορία είναι η Γλαυκοπίδες (Strigopidae) η οποία αποτελείται από σπάνια και απειλούμενα προς εξαφάνιση είδη των Kea, και Kaka.
Που Ζουν
Στην πλειοψηφία τους οι παπαγάλοι ζουν σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές της κεντρικής και νότιας Αμερικής, της κεντρικής Αφρικής, καθώς επίσης σε χώρες της Ασίας και επεκτείνονται σε όλη σχεδόν την Αυστραλιανή ήπειρο μέχρι και την Νέα Ζηλανδία. Με απλά λόγια, μπορούμε να συναντήσουμε παπαγάλους και παπαγαλάκια σε όλη την γραμμή και τις νότιες περιοχές που εφάπτονται του Ισημερινού.
Τα τελευταία χρόνια, έχουν κάνει την εμφάνισή τους σε χώρες της κεντρικής και νότιας Ευρώπης μερικά είδη παπαγάλων της οικογένειας (Psittacidae) όπως το Indian Ringneck (Psittacula krameri), το Alexandrine Parrot (Psittacula eupatria) και το Monk Parrot (Myiopsitta monachus). Τα πτηνά αυτά, φαίνεται να έχουν δραπετεύσει από τα εκτροφεία που ζούσαν, κατάφεραν να προσαρμοστούν στο περιβάλλον και άρχισαν να αναπαράγονται με εκπληκτικούς ρυθμούς. Αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθούν σμήνη πτηνών και οι αριθμοί τους να υπολογίζονται σε μερικές χιλιάδες. Σε πρόσφατο ταξίδι μου στην Ελλάδα συνάντησα σε πάρκο το Indian Ringneck (Psittacula krameri) και το Monk Parrot (Myiopsitta monachus) σε άγρια κατάσταση. Επίσης η Αγγλία, σε βιβλίο με τα ενδημικά και αποδημητικά πτηνά της, έχει προσθέσει το Indian Ringneck (Psittacula krameri) ως ενδημικό είδος της χώρας.
Χαρακτηριστικά
Ο χαρακτήρας και η όψη των πτηνών αυτών βασίζεται και προσαρμόζεται στο περιβάλλον που βρίσκονται. Για παράδειγμα, αρκετά από τα είδη παπαγάλων που ζουν στις πυκνές ζούγκλες του Αμαζονίου και της Ασίας, έχουν δυνατές και διαπεραστικές φωνές για να μπορούν να επικοινωνούν και να οριοθετούν την περιοχή τους. Επίσης το φτέρωμά τους είναι κατά κύριο λόγο μονόχρωμο, με επικρατέστερο το πράσινο. Τα πτηνά αυτά, μπορεί να φέρουν διάφορες άλλες αποχρώσεις ανάμεσα στο φτέρωμά τους τις οποίες κρατούν καλά κρυμμένες και τις φανερώνουν μόνο όταν θέλουν να εντυπωσιάσουν το ταίρι τους η να διώξουν τους παρείσακτους επισκέπτες.
Τα πτηνά που ζουν στην Αυστραλιανή ήπειρο είναι κατά κύριο λόγω μελωδικά, με ένα πολύχρωμο και φανταχτερό φτέρωμα. Αυτό οφείλεται στην περιοχή που βρίσκονται αφού στην Αυστραλιανή ήπειρο υπάρχουν ανοικτά δάση με ψηλά δέντρα. Τα πτηνά χρειάζονται το πολύχρωμο και ζωηρό φτέρωμα για να μπορούν να καμουφλάρονται ανάμεσα στα φύλλα. Επίσης, πολλά από τα Αυστραλιανά είδη τρέφονται στο έδαφος ανάμεσα σε ψηλά χόρτα και λουλούδια. Tο πολύχρωμο και φανταχτερό φτέρωμα, τους δίνει την ευκαιρία να το πράξουν χωρίς να γίνονται αντιληπτά από τα αρπακτικά.
Σχέση Παπαγάλου – Ανθρώπου
Κάποια είδη παπαγάλων όπως τα Budgerigars (Melopsittacus undulatus), Cockatiel (Nymphicus hollandicus), Love birds (Agapornis) και African Grey (Psittacus erithacus) είναι πολύ διαδεδομένα, αφού από πολύ παλιά οι παπαγάλοι σχετίζονται με τον άνθρωπο.
Σχεδόν, σε όλα τα εξειδικευμένα βιβλία πτηνών γίνονται ιστορικές αναφορές για αυτά τα υπέροχα πλάσματα. Η ικανότητα τους να μιμούνται διάφορους ήχους, το πολύχρωμο και ζωηρό φτέρωμα και ο υπέροχος χαρακτήρας, έκανε αυτή την κατηγορία πτηνών πολύ δημοφιλή ως κατοικίδια. Ο Μέγας Αλέξανδρος όταν επέστρεψε από την Ινδία έφερε μαζί του στην Ευρώπη το είδος Alexandrine Parrot (Psittacula eupatria).
Επίσης, η ικανότητα των πτηνών αυτών να προσαρμόζονται σε ένα νέο περιβάλλον και η σχετική εύκολη διατροφή τους, έδωσε την ευκαιρία στον άνθρωπο να κρατήσει και να αναπαράξει τους παπαγάλους σε εκτροφεία.
Σήμερα, η ελεγχόμενη εκτροφή παπαγάλων είναι πολύ σημαντική αφού αρκετά είδη και υποείδη κινδυνεύουν να εξαφανιστούν από το φυσικό τους περιβάλλον.
Η αποψίλωση των δασών, η παρατεταμένη λαθροθηρία, η εισαγωγή μη ενδημικών ζώων στο περιβάλλον που ζουν και η χρήση χημικών ουσιών από τον άνθρωπο είναι οι κύριες αιτίες που συντείνουν στην μείωση του πληθυσμού τους ή και ακόμα στην εξαφάνιση κάποιων απο αυτών.
Απόκτηση
Στα πιο παλιά χρόνια κατά κύριο λόγο είχαν αυτά τα πτηνά σαν κατοικίδια μόνο οι πλούσιοι. Ακόμα θεωρείτο ένα πολύ καλό δώρο ανάμεσα στους ανθρώπους της υψηλής κοινωνίας. Σήμερα όμως, οι παπαγάλοι ως εκτρεφόμενο είδος γίνονται όλο και πιο δημοφιλή στον απλό κόσμο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι εύκολα μπορεί κάποιος να επιλέξει από μια μεγάλη ποικιλία, το είδος που επιθυμεί και το κόστος δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό.
Προτού όμως αποφασίσει κάποιος να αποκτήσει ένα παπαγάλο πρέπει να έχει υπόψη ότι αυτά τα πουλιά ζουν από 20 μέχρι και 70 χρόνια καθώς επίσης ότι πρόκειται για ένα είδος με υψηλό δείκτη νοημοσύνης. Επίσης, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τα πτηνά αυτά, έχουν δυνατές φωνές που ίσως ενοχλήσουν.
Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι πρόκειται για ένα ζωντανό πλάσμα το οποίο χρειάζεται φροντίδα και αγάπη. Πολύ απλά πρέπει να βλέπουμε το κατοικίδιο μας ως μέλος της οικογένεια με όλες τις υποχρεώσεις και ευθύνες που μπορεί να προκύψουν. Προτού κάποιος αποφασίσει να αγοράσει παπαγάλο, καλό θα ήταν να ενημερωθεί μέσα από βιβλία και άρθρα για τα χαρακτηριστικά και τι χρειάζεται το συγκεκριμένο είδος παπαγάλου που επιθυμεί.
Επίσης, θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα αποκτήει ένα ήμερο παπαγάλο ο οποίος μεγάλωσε και εξημερώθηκε από ανθρώπους ή ένα πτηνό εκτροφείου.
Από την μια, είναι πολύ δύσκολο όταν ένα πουλί που εξημερώθηκε από τον άνθρωπο να χρησιμοποιηθεί για αναπαραγωγικούς σκοπούς και από την άλλη ένα πτηνό που μεγάλωσε από τους γονείς του σε μια άγρια κατάσταση να γίνει ένα καλό κατοικίδιο.
Για αυτό λοιπόν προτού αποφασίσει τι και πόσα πτήνα χρειάζεται να αποκτήσει, θα πρέπει να κάνει μια μικρή έρευνα γύρω από το θέμα. Επίσης, καλό θα ήταν να συμβουλευτεί μερικούς εκτροφείς παπαγάλων ή και καταστήματα κατοικίδιων για να μπορέσει να λάβει όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες. Έτσι θα σχηματίσει την προσωπική του γνώμη για αυτά τα υπέροχα πτηνά και τι πραγματικά χρειάζεται για να είναι αυτά και ο ιδιοκτήτης τους ευτυχισμένοι…
Γεώργιος Μικελλίδης
Λευκωσία ΚΥΠΡΟΣ 2019